Bệnh tay chân miệng ở trẻ em đã và đang trở thành nỗi lo lắng của nhiều bậc cha mẹ có con nhỏ.
Để nhận biết chính xác vấn đề sức khỏe này ở trẻ và có biện pháp điều trị kịp thời, đòi hỏi các bậc phụ huynh cần phải nắm được những kiến thức cơ bản về nguyên nhân, biểu hiện cụ thể của bệnh.
1. Độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng cao nhất:
Nguyên nhân chính gây nên bệnh tay chân miệng là do nhóm virus đường ruột Enterovirus, trong đó thường gặp nhất là Coxsackie A16 và Enterovirus typ 71.
Theo thống kê, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là đối tượng có nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng cao nhất so với các lứa tuổi còn lại. Đối với đất nước có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa như nước ta, bệnh không xảy ra riêng vào mùa nào mà nó có thể xảy ra quanh năm.
Nếu như những đứa trẻ thường xuyên tiếp xúc với các sân chơi kém vệ sinh, sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với các bạn cùng trang lứa.
Vệ sinh cá nhân chưa được chú trọng, vệ sinh không sạch sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho virus xâm nhập vào cơ thể.
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh tay chân miệng
Bất chợt nếu nhận thấy bé yêu bỗng nóng, sốt rồi xuất hiện bóng nước trong miệng, môi, cả lòng bàn tay, bàn chân.
Thậm chí khu vực xung quanh hậu môn thì đây có thể là dấu hiệu của bệnh tay chân miệng ở trẻ.
Biểu hiện của bệnh sẽ tùy vào từng giai đoạn cụ thể bệnh tay chân miệng sẽ có những biểu hiện khác nhau:
– Thời kỳ ủ bệnh có thể kéo dài từ 3 – 6 ngày. Cơ thể chưa có biểu hiện nào rõ nét.
– Giai đầu hay còn gọi là giai đoạn khởi phát bắt đầu với các biểu hiện dễ nhận thấy như: trẻ bị đau họng, sốt nhẹ hoặc sốt cao (37,5 – 39 độ C), đau rát ở răng và miệng, chảy nhiều nước bọt, chán ăn,…
– Giai đoạn toàn phát:
Sau khi bệnh khởi phát từ 1 – 2 ngày, trẻ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng điển hình của bệnh như:
+ Phát ban: với dạng mụn nước ở lòng bàn tay, bàn chân, mông, đầu gối với các bóng nước có đường kính 2 – 10mm,
chúng có thể mọc lồi hoặc ẩn dưới da, khi sờ có cảm giác không đau, không ngứa.
+ Loét miệng: triệu chứng này gây nên nhiều phiền toái, khó chịu trong sinh hoạt của trẻ, khiến cho trẻ quấy khóc.
Loét miệng ở niêm mạc má, lợi và lưỡi của trẻ, trong miệng có xuất hiện các bóng nước có đường kính 2 – 3mm, dễ vỡ.
Khi những bóng nước này vỡ đi sẽ hình thành các vết loét khiến trẻ đau khi ăn, quấy khóc, bỏ bữa.
+ Toàn thân có thể có dấu hiệu rối loạn tri giác, co giật, mê sảng.
+ Trên mông xuất hiện các mụn lở, rộp da.
Khi bị chân tay miệng, ngoài các dấu hiệu kể trên như sốt, nổi ban đỏ, bỏ ăn hoặc không muốn ăn, trẻ còn có các dấu hiệu sau:
- Đau nhức cơ bắp, đau đầu, cứng cổ
- Bồn chồn
- Ngủ không ngon giấc hoặc ngủ nhiều hơn; có thể hay giật mình
- Trẻ nhỏ thường hay bị chảy nước dãi liên tục vì đau họng
- Trẻ chỉ thích thức ăn dạng lỏng và thức uống lạnh.
Lưu ý: Sau khi tiếp xúc với nguồn lây bệnh, trẻ sẽ không bị bệnh ngay mà phải mất khoảng từ 3 – 6 ngày các dấu hiệu đặc trưng của bệnh mới xuất hiện.
Đây được gọi là giai đoạn ủ bệnh. Trong một số trường hợp, trẻ bị bệnh tay chân miệng có thể không có dấu hiệu của bệnh hoặc các triệu chứng xuất hiện rất nhẹ. Điều đó thường khiến bạn chủ quan.
Nếu con có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào,hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và chăm sóc đúng cách nhằm tránh các biến chứng đáng tiếc có thể xảy ra.
Theo nghiên cứu, sau khi khỏi bệnh, cơ thể trẻ sẽ có được hệ miễn dịch với chủng virus gây bệnh.
Nhưng thực tế, có những em bé mắc bệnh nhiều lần và ở những lần mắc sau đó là do mắc bệnh với chủng virus khác với chủng virus trước đó gây ra.
3. Nguyên nhân gây bệnh tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng được biết đến là một trong những bệnh có khả năng lây lan rất nhanh, bệnh truyền trực tiếp từ người sang người thông qua đường miệng, nước bọt, qua các chất tiết từ mũi, phân của trẻ mang bệnh.
Người mắc tay chân miệng có khả năng phát tán virus gây bệnh trong tuần đầu tiên hay còn được gọi là giai đoạn ủ bệnh.
Nhưng, thời gian lây nhiễm sẽ kéo dài hơn, bởi con đường lây nhiễm từ nước bọt, phân của bệnh nhân bởi virus gây bệnh vẫn còn tồn tại trong chúng.
Cụ thể:
– Trẻ em chơi cùng, tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh.
– Trong quá trình nô đùa, trò chuyện có thể trẻ hít, nuốt phải các dịch tiết, nước bọt người bệnh khi ăn uống chung, ho, hắt hơi, nói chuyện.
– Hoặc có thể do tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mụn nước của bệnh nhân hoặc phân của người bệnh.
– Chơi chung đồ chơi với trẻ em mắc bệnh.
– Có tiếp xúc trực tiếp trên tay người chăm sóc trẻ mang bệnh cũng là yếu tố gây nên sự lây lan virus gây nên bệnh tay chân miệng.
Tay chân miệng nếu không có biện pháp can thiệp, điều trị kịp thời thì bệnh sẽ phát triển nhanh và có khả năng bùng phát thành dịch lớn. Nếu trong lớp học hoặc trong xóm có trẻ mắc tay chân miệng nếu không được phòng tránh thì những trẻ xung quanh cũng có thể bị mắc bất cứ lúc nào.
Bên cạnh đó, bệnh nếu phát hiện muộn, không điều trị kịp thời, bệnh tiến triển nặng có thể gây ra một số biến chứng như:
– Viêm màng não virus (triệu chứng sốt, đau đầu, cứng cổ, đau lưng).
– Một số biến chứng khác gồm: bại liệt, tê liệt hoặc viêm não.
Ngoài ra, nếu không được vệ sinh cơ thể sạch sẽ thì trẻ cũng dễ bị bội nhiễm tại các nốt mụn ở trên da.
4. Cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng
Hiện nay chưa có vắc xin phòng bệnh tay chân miệng, tuy nhiên cha mẹ có thể thực hiện ngay các biện pháp đơn giản giúp giảm nguy cơ lây nhiễm bệnh sau đây:
– Tạo thói quen rửa tay sạch sẽ. Tay cần được rửa sạch với xà phòng và nước trước khi chuẩn bị thức ăn, sau khi ăn, cho trẻ nhỏ ăn, sử dụng nhà vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ và sau khi tiếp xúc với các bọng nước.
– Nên sử dụng xà phòng để làm sạch các vật dụng gia dụng thông thường, cần vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, khử trùng nhà vệ sinh bằng các chất tẩy rửa thông thường.
– Cha mẹ không được ôm hôn, hoặc nếu trong nhà có hai bé, thì nhắc nhớ các bé tránh ôm hôn nhau, không dùng chung quần áo, đồ dùng cá nhân với trẻ nhiễm bệnh.
– Tránh để trẻ tiếp xúc nơi đông người khi nhiễm bệnh, như nhà trẻ công viên, siêu thị…
– Hướng dẫn, tạo thói quen cho trẻ che miệng và mũi khi hắt hơi, ho.
Quan tâm, lo lắng chăm sóc cho con yêu luôn là nghĩa vụ thiêng liêng của cha mẹ.
